Akne’nin Stresle İlişkisi

Akne’nin Stresle İlişkisi

Derinin duyguları ifade etmede, duygusal streslere yanıt vermede önemli bir yeri olduğu bilinmektedir (1). Dermatoloji polikliniklerine başvuran hastalarda psikiyatrik bozuklukların görülme sıklığı yüksektir. Yapılan bir araştırma, hastaların % 51’inin psikoterapötik tedaviye ihtiyacı olduğunu, % 28’inin psikoterapiye istekli olduğunu ortaya koymuş ve bunların % 38’inin psikiyatrik yardım almış olduğunu göstermiştir. Dermatolojik hastalıkların tedavisinde, hastalıkların ortaya çıkmasında ve alevlenmesinde stresin rolünün vurgulandığı birçok çalışma bulunmaktadır (2-7). Bunun yanı sıra, deride görülen hastalıkların psikolojik problemlere yol açabildiğini gösteren çalışmalar da bulunmaktadır (8, 9). Son zamanlarda yapılmış çalışmalara bakıldığında ise deri hastalıklarının etyopatogenezinde depresyon ve kaygının risk etmeni olduğu görülmektedir.

Akne

Deri hastalıkları içerisinde en yaygın görüleni akne vulgaristir (10-12). Akne yüz, göğüs ve sırtta yerleşmiş kıl ve yağ bezi ünitesinin bir hastalığıdır (13). İstatistiklere göre 12–25 yaş arasındaki kişilerin %85’i (14); 25–34 yaş arası erişkinlerin %8’i ve 35–44 yaş arasındaki erişkinlerin de %3’ünde değişik derecelerde akne görülmektedir (15). Genel olarak bakıldığında akne hastalarının %18’inde depresyon ve %40’ında anksiyete bozukluğu görüldüğü bildirilmektedir (16, 17). Akne hastalarında sıklıkla öfke, depresyon, anksiyete ve intihara eğilim riskinin fazla olduğu belirtilmektedir (18- 22). Yapılan bir çalışmada akne hastalarının % 6’sının da intihar düşüncelerine sahip olduğu bulunmuştur (23).

Çalışmalar

Akne hastalarında psikopatolojinin ele alındığı az sayıda çalışma bulunmaktadır. Khan ve arkadaşlarının 2001 (11) yılında yaptıkları çalışmada hastaların psikiyatrik değerlendirmeleri yapılmıştır. Bu çalışmada hastaların depresyon tanısı alma oranı %38 olarak bulunmuştur. Ayrıca bu hastalarda sosyal anksiyete düzeylerinin yüksek olduğu da vurgulanmıştır. Yine bazı çalışmalarda akne ile obsesif kompulsif kişilik özelliklerinin sıklıkla bir arada görüldüğü belirtilmektedir (24, 25). Bu hasta grubunda genellikle benlik saygısında düşüklük ve olumsuz benlik algısı ile sosyal anksiyetelerinin yüksek olması sıklıkla gözlenen bir durumdur.

Akneli Bireyler

Akneli bireylerde kişilik özellikleri ile ilgili yapılan 54 olgu ve 43 sağlıklı bireyin katıldığı bir çalışmada, aknenin nevrotiklik ve dışadönük özellikleri ile ilişkili olduğu bulunmuştur (26). 83 hasta ve 53 sağlıklı kontrol grubu ile yapılan bir başka çalışmada bulgular, akne hastalarının sosyal kaygı, sosyal kaçınma, genel kaygı, depresyon ve olumsuz otomatik düşüncelerin kontrol grubuna göre yüksek olduğunu ve benlik değerinin de anlamlı derecede düşük olduğunu göstermiştir (10).

Psikolojik Özellikler

Akne hastalarının birtakım psikolojik özellikler gösterdiği vurgulanmaktadır. Narciso 1952 yılında yaptığı bir çalışmada, Minneseto Çok Yönlü Kişilik Envanterini (MMPI) kullanarak aknesi olan ve aknesi olmayan bir grup kolej öğrencisini kişilik özellikleri açısından karşılaştırmıştır. Çalışmanın sonucunda 9 skalası (hipokondriazis, depresyon, histeri, psikopatik sapma, maskülinite-femininite, paranoya, psikasteni, şizofreni, hipomani ve sosyal içedönüklük) bulunan MMPI envanterinin 4 skalasında (histeri, psikasteni, hipokondri ve şizofreni) farklılıklar gözlenmiştir. Bu durum, akne grubundaki hastaların vücut durumları ile ilgili endişelerinin, fobik ya da kompulsif davranışlarla ilgili problemlerinin olduğu, depresyona, aşırı kaygıya yatkınlık ve kendine güvenlerinin düşük olduğu şeklinde açıklanmıştır (27).

Kaynak
1.Mercan S, Altunay İK (2006). Psikiyatri ve Dermatolojinin Ortak Çalışma Alanı: Psikodermatoloji. Türk Psikiyatri Dergisi; 17(2).
2. Van Moffaert M (1992) Psychodermatology: an overview. Psychother Psychosom, 58:125-136.
3. Koo JYM, Pham CT (1992) Psychodermatology: Practical guidelines on pharmacotherapy. Arch Dermatol, 126:381-388.
4. Katsarou-Katsari A, Filippou A, Theoharides TC ve ark. (1999) Effect of stress and other psychological factors on the pathophysiology and treatment of dermatoses. Int J Immunopathol and Pharmacol, 12:7-11.
5. Weigl BA (2000) The significance of stress hormones glucocorticoid, cathecolamines for eruptions and spontaneous remission phases in psoriasis. Int J Dermatol, 39:678-688.
6. Folks DG, Warnock JK (2001) Psychocutaneous disorders. Curr Psychiatry Raep, 3(3):219–25.
7. Gupta MA, Gupta AK (2003) Psychiatric and psychological comorbidity in patients with dermatologic disorders: epidemiology and management. Am J Clin Dermatol, 4(12): 833–42.
8. Koo JYM, Smith LL (1991) Pychological aspects of acne. Pediatr Dermatol, 8:185-188.
9. Ünal S, Berksun O, Kınıklı G, Kaya E (1991) Kronik ürtiker ve alerjik nezle olgularında psikolojik semptomlar. Turk Psikiyatri Dergisi, 2:289–293.
10. Yarpuz A, Saadet E, Şanlı H, Özgüven H. (2008) Akne vulgaris hastalarında sosyal kaygı düzeyi ve Bunun klinik değişkenler ile ilişkisi. Türk Psikiyatrisi Dergisi, 19 (1); 29-37.
11. Khan MZ, Naeem A, Mufti KA (2001) Prevalance of mental health problems in acne patients. J Ayub Med Coll Abbottabad, 13(4): 7–8.
12. Tamer E, İlhan MN, Polat M, Lenk N, Alli N (2008) Prevalence of skin diseases among pediatric patients in Turkey. J Dermatol. Jul;35(7):413-8.
13. Brown SK, Salita AR. (1998) Acne vulgaris. Lancet; 351: 1871-6.
14. Hanna S, Sharma J, Klotz J ve ark. (2003) Acne vulgaris: more than skin deep. Dermatol Online J, 9(3): 8
15. Cunliffe WJ, Gould DJ. (1979) Prevalence of facial acne vulgaris in late adolescence and in adults. BMJ; 166: 1109-10.
16. Altunay İK, Mercan S (2005) Akne vulgariste psikopatolojik etkiler.
17. Yazici K, Baz K, Yazici AE ve ark. (2004) Disease-specific quality of life is associated with anxiety and depression in patients with acne. J Eur Acad Dermatol Venereol, 18:435-439.
18. Katzman M, Logan AC (2007) Acne vulgaris: Nutritional factors may be influencing psychological sequelae. Med Hypotheses, Apr 18.
19. Magin P, Adams J, Heading G, Pond D, Smith W. (2006). Psychological sequelae of acne vulgaris: results of a qualitative study. Can Fam Phys;52:978-9.
20. Purvis D, Robinson E, Merry S, Watson P. (2006) Acne, anxiety, depression and suicide in teenagers: a cross-sectional survey of New Zealand secondary school students. J Paediat Child Health; 42:793-6.
21. Rapp DA, Brenes GA, Feldman SR, Fleischer AB, Graham GF, Daily M, et al. (2004) Anger and acne: implications for quality of life, patient satisfaction and clinical care. Br J Dermatol;151:183-9.
22. Thomas DR (2004) Psychosocial effects of acne. J Cutan Med Surg, 4:3-5.
23. Gupta MA, Gupta AK.(1998) Depression and suicidal ideation in dermatology patients with acne, alopecia areata, atopic dermatitis and psoriasis. Br J Dermatol 139(5):846-50.
24. Aktan S, Ozmen E, Sanli B (2000) Anxiety, depression, and nature of acne vulgaris in adolescents. Int J Dermatol, 39:354- 357.
25. Hanstock TL, O’Mahony JF (2002) Perfectionism, acne and appearance concerns. Personality and Individual Differences;32:1317-1325.
26. Özcan Y, Özcan H, Ünal S. (2000) Akne vulgarisli bireylerde kişilik özellikleri. Klinik Psikiyatri; 3:56-60. 245.
27. Narciso, J. C. (1952). J. consult. Psychol., 16, 199.

Sizinle İrtibat Kurmamızı İster Misiniz?

Danışmanlığa ihtiyacınız olduğunu düşünüyorsanız yada kafanızda soru işaretleri varsa, aşağıdaki telefon numaralarından hafta içi hergün saat 09:00 ile 18:00 arası bize ulaşabilirsiniz. Bizimle iletişim kurmanızdan memnuniyet duyarız.

  • 0 (552) 378 41 51